Wat zijn E-nummers en wat doen ze? Die vragen krijgen een antwoord. Daarnaast een overzicht van E-nummers, informatie over de schadelijkheid van E-nummers en inzicht in hoeveel je binnen krijgt. Met speciale aandacht voor aspartaam.
E-nummers worden in bepaalde categorieën ingedeeld aan de hand van de functie die ze hebben. Sommige E-nummers kunnen echter meerdere functies hebben. E100 tot E180 Kleurstoffen
E200 tot E290 Conserveermiddelen
E300 tot E321 Anti-oxidanten
E260 tot E300 E322 E586 Voedingszuren
E620 tot E650 Smaakversterkers
E950 tot E968 E420 E421 Zoetstoffen
E938 tot E948 Verpakkingsgassen
E1400 tot E1451 Gemodificeerd zetmeel
E1505 tot E1520 Aroma's
E400 tot E495 Emulgatoren - Stabilisatoren
Verdikkingsmiddelen
Geleermiddelen
E500 tot E585 Zuurteregelaars
Antiklontmiddelen
Rijstmiddelen
...Lees hier meer over de functies van deze E-nummers...
Kleurstoffen
Kleurstoffen zorgen voor de kleur van levensmiddelen. Denk bijvoorbeeld aan felgekleurde snoepjes, maar ook jam, vruchtenyoghurt en margarine worden vaak gekleurd met kleurstoffen.
Er zijn verschillende soorten kleurstoffen:
· natuurlijke kleurstoffen: uit planten, zoals de rode kleur van bieten;
· natuur-identieke kleurstoffen: synthetische kleurstoffen worden chemisch gemaakt, maar zijn gelijk aan de natuurlijke kleurstoffen;
· synthetische kleurstoffen: synthetische kleurstoffen die niet voorkomen in de natuur
Kleurstoffen worden voornamelijk toegevoegd om levensmiddelen er beter uit te laten zien, verder hebben ze geen functie.
Azo-kleurstoffen
Azo-kleurstoffen zijn veelbesproken synthetische kleurstoffen. Een Engelse studie liet zien dat azo-kleurstoffen, in combinatie met natriumbenzoaat (E211), hyperactiviteit bij kinderen zouden veroorzaken. Daarom moet sinds 2010 op alle producten met de kleurstoffen E102, E104, E110, E122, E124 en E129 een waarschuwing staan dat het concentratiestoornissen en hyperactiviteit bij kinderen kan veroorzaken. De European Food and Safety Authority (EFSA) - die adviseert over de veiligheid van ons voedsel - acht de kans dat kinderen hyperactief worden door azo-kleurstoffen uiterst klein.
Kleurstoffen hebben de E-nummers E100 tot E180
Conserveermiddelen
Conserveermiddelen zorgen ervoor dat levensmiddelen langer houdbaar worden. Dit doen ze door te zorgen dat schimmels en bacteriën niet goed kunnen groeien of doodgaan. Hierdoor bederft het product minder snel.
De meest gebruikte conserveermiddelen zijn suiker, zout en azijn. Zij zorgen ervoor dat een product zo zoet, zout of zuur wordt, dat bacteriën niet kunnen groeien. Maar ook melkzuur (E270)wordt veel gebruikt als conserveermiddel.
Conserveermiddelen hebben de E-nummers E200 tot E290
Antioxidanten
Bijna alle levensmiddelen reageren met zuurstof uit de lucht. Denk bijvoorbeeld aan een geschilde appel die bruin kleurt als je hem laat staan. Dit reageren van zuurstof met voeding heet oxidatie. Oxidatie kan niet alleen de kleur, maar ook de smaak van producten veranderen. Antioxidanten zorgen er voor dat er geen oxidatie optreedt. Veel gebruikte antioxidanten zijn vitamine C (E300) en vitamine E (E306)
Antioxidanten hebben de E-nummers E300 tot E321
Voedingszuren
Voedingszuren verhogen de zuurgraad van producten of geven een zure smaak. Ze kunnen de werking van antioxidanten en conserveermiddelen versterken en gaan verkleuring tegen. Veel gebruikte voedingszuren zijn melkzuur en citroenzuur.
Voedingszuren hebben de E-nummers E260 tot E300 en E322 tot E586
Emulgatoren, stabilisatoren, verdikkingsmiddelen en geleermiddelen
Emulgatoren
Sommige stoffen zijn niet goed met elkaar te mengen, denk bijvoorbeeld aan water en olie. Emulgatoren zorgen ervoor dat deze stoffen toch met elkaar gemengd kunnen worden. Sommige producten bevatten van nature emulgatoren, zoals melk, boter en sojabonen. Een bekende emulgator is eigeel, maar tegenwoordig wordt vooral lecithine veel gebruikt.
Stabilisatoren
Wanneer je geklopte slagroom laat staan zakt het uit, het verliest zijn luchtige en opgeklopte eigenschappen. Stabilisatoren zorgen ervoor dat de eigenschappen van een product niet verloren. Bijvoorbeeld door te zorgen dat producten niet uit elkaar vallen of gaan schiften. Emulgatoren worden vaak gezien als stabilisatoren.
Verdikkingsmiddelen
Verdikkingsmiddelen zorgen er voor dat producten dikker worden. Vaak gebeurt dit door water aan het product te binden. Koolhydraten, bijvoorbeeld pectine (E440), worden veel gebruikt als verdikkingsmiddel.
Geleermiddelen
Geleermiddelen hebben ongeveer dezelfde werking als verdikkingsmiddelen. Ze vormen een gel waardoor levensmiddelen een vorm krijgen. Denk bijvoorbeeld aan jam of het gebruik van gelatine.
Emulgatoren, stabilisatoren, verdikkingsmiddelen en geleermiddelen hebben de E-nummers E400 tot E495
Zuurteregelaars, antiklontermiddelen en rijsmiddelen
Zuurteregelaars
Wanneer een product te zuur of juist niet zuur genoeg is, is dat meestal gelijk te proeven. Zuurteregelaars zorgen er voor dat deze zuurgraad van een product niet te hoog of te laag wordt. De werking lijkt heel erg op die van voedingszuren, maar zuurteregelaars kunnen de zuurgraat ook verlagen. Een veel gebruikte zuurteregelaar is citroenzuur
Antiklontermiddel
Antiklontermiddelen voorkomen klonten in pakjes poeder voor sauzen of soepen. Ze absorberen water of maken het poeder waterafstotend.
Rijsmiddel
Rijsmiddelen laat het deeg rijzen waardoor het de juiste vorm en structuur krijgt.
Zuurteregelaars, antiklontermiddelen en rijsmiddelen hebben de E-nummers E500-E585
Smaakversterkers
Smaakversterkers halen de smaak van andere stoffen naar de voorgrond. Een bekend voorbeeld is het zout bij het koken van aardappelen of pasta. Zout is een van de meest gebruikte smaakversterkers die er is.
Er zijn ook andere smaakversterkers die de smaak van producten veel beter versterken dan zout. Worden deze gebruikt, dan kan er minder zout worden toegevoegd. Een van de meest gebruikte smaakversterker is mononatriumglutamaat (E621), ook wel bekend als ve-tsin of MSG. Dit is een stof die van nature voorkomt in tomaat en oude kaas.
Smaakversterkers hebben de E-nummers E620-650
Zoetstoffen
Zoet zonder suiker. Zoetstoffen zorgen voor een zoete smaak en in bepaalde combinaties smaken ze bijna hetzelfde als suiker. Zoetstoffen bevatten bijna geen calorieën en leveren dus minder energie dan gewoon suiker, daarom worden ze veel gebruikt in lightproducten. Ook zijn sommige zoetstoffen minder schadelijk voor de tanden.
Zoetstoffen zijn in te delen in twee groepen:
· sterk zoete stoffen die tot 1000 keer zoeter zijn dan suiker;
· lichtzoete stoffen die minder zoet zijn dan echte suiker.
De meest bekende zoetstof is aspartaam, maar ook sorbitol en xylitol in kauwgom zijn bekend. Sinds november 2011 is er een nieuw zoetstof op de markt stevia (steviolglycosiden, E960)
Zoetstoffen hebben de E-nummers E420, E421, E950 tot E968
Gemodificeerde zetmelen
Gemodificeerd zetmeel heeft vele verschillende functies. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt als verdikkingsmiddel, stabilisator, emulgator of bindmiddel. Zetmeel is een koolhydraat die voorkomt in onder andere aardappelen, rijst, maïs, tarwe en peulvruchten. Door deze producten te bewerken wordt gemodificeerd zetmeel gemaakt.
Gemodificeerd zetmeel hebben de E-nummers E1400-E1451
Kunstmatige Aroma's
De geur van vers brood of rijp fruit en de smaak van een appel of stukje chocola noemen we het aroma. Een compleet aroma is opgebouwd uit verschillende geuren of smaken. Een aroma kan bestaan uit wel 300 verschillende geuren of smaken. Er zijn dan ook erg veel aroma's.
Net als bij kleurstoffen zijn er verschillende soorten aroma's:
· natuurlijke aroma's;
· natuur identieke aroma's worden in de fabriek gemaakt, maar hebben wel een natuurlijke tegenhanger;
· kunstmatige aroma's worden in de fabriek gemaakt, maar hebben geen natuurlijke tegenhanger.
Aroma's vallen niet onder de E-nummers omdat ze volgens de Warenwet geen additieven zijn maar ingrediënten. Op het etiket van een product staat dan ook 'aroma', en wordt dit niet gevolgd door een E-nummer. Kunstmatige aroma's en oplosmiddelen waarin aroma's worden opgelost hebben wel E-nummers.
Kunstmatige aroma's hebben de E-nummers E1505 tot 1520
Diverse
Enkele additieven hebben een andere functie. Zo is er glansmiddel, anti-schuimmiddel en meelverbeteraar. Glansmiddel wordt gebruikt om snoep mooi te laten glimmen. Antischuimmiddel moet er voor zorgen dat er geen schuim ontstaat. Meelverbeteraar wordt soms toegevoegd om een mooie witte kleur te geven.
Verpakkingsgassen
Wanneer op een etiket te lezen valt 'verpakt onder beschermde atmosfeer' dan zijn verpakkingsgassen gebruik bij het inpakken van het product. De zuurstof in de lucht wordt vervangen door andere gassen die minder reageren met het product. Het werkt dus als een soort antioxidant.
Verpakkingsgassen hebben de E-nummers E938 tot E948.
Er is niets mis mee om een product te mijden als je het idee hebt dat het voor klachten zorgt. De echte 'E-bommen' zijn vaak sterk bewerkt fabrieksvoedsel dat je gemakkelijk kunt missen of vermijden.
Maar wie zich beter voelt door producten met bepaalde E-nummers te mijden, kan daaruit niet direct concluderen dat die toevoegingen dus de oorzaak waren van eventuele klachten. Die kunnen door veel meer factoren worden veroorzaakt. Is het bijvoorbeeld de zoetstof in cola light die voor maagpijn zorgt, of ligt het aan het koolzuur en de zuren?
In Europees verband zijn alle stoffen die in de voedselindustrie gebruikt mogen worden onderzocht en getest op hun schadelijke bijwerkingen. Wetenschappelijk bewijs om de E-nummers als 'boosdoener' aan te wijzen ontbreekt.
Bisphenol A
BPA is de afgelopen tijd een onderwerp geweest
waarover ik met veel mensen gesproken heb.
De terugkerende vraag, na: ‘Bisphenol A, wat is dat? ‘ is steeds:
‘hoe kun je BPA vermijden? '.
Bisfenol A zit in een heleboel producten die je misschien wel dagelijks gebruikt, zoals dvd’s en onderdelen van je mobieltje en je laptop. BPA zit ook in conservenblikjes, babyflessen en grote waterflessen op kantoor.
Het is vervelend want het staat niet op de verpakking van voeding vermeld. Het is namelijk geen ingrediënt, het is een onderdeel van de verpakking en het lekt in het eten en drinken. Hoe kun je BPA in voeding zoveel mogelijk vermijden?
Soep uit blik
In december 2009 publiceerde de organisatie Consumer Reports een BPA steekproef die zij gedaan hebben met conservenblikjes. Dit betrof bekende merken en hierin werden behoorlijke hoeveelheden BPA aangetroffen. De meeste BPA werd aangetroffen in blikken soep. Zoals ik ergens las: ‘niet echt een lekker idee als je een warm soepje neemt tegen de verkoudheid’.
Gedroogde bonen of bonen uit glas
Bruine bonen en witte bonen nodig voor een gerecht? Deze worden nog regelmatig gekocht in blik. Glas heeft hierbij de voorkeur en als je 100% zekerheid wilt, kies dan voor gedroogde bonen zodat je zeker weet dat ook de deksel van het glazen potje geen BPA lekt.
Verse tomaten en tonijn uit glas
Lekkere verse pastasaus met als basis een klein blikje tomatenpuree? Om BPA zoveel mogelijk te vermijden, is dat geen aanrader. Tonijn, sardientjes enzovoort in glas zijn moeilijk te vinden, het is toch meestal een blikje. Als iemand een tip heeft voor bijvoorbeeld sardines in glas, dan hoor ik het graag want die eten Lana en wij heel graag!
Groente & fruit inmaken?
Verse groente en fruit in plaats van uit blik is één van de beste manieren om BPA te vermijden. Als je een grote oogst uit je tuin wilt inmaken, controleer dan even hoe het zit met de potjes waarin je alles inmaakt. Eventuele metalen deksels bevatten waarschijnlijk BPA, zoals de inmaakdeksels van een Amerikaans merk. Gelukkig gebruiken we in Europa meestal van die mooie weckpotjes met een glazen deksel.
Lekker water uit de waterkoeler op je werk?
Misschien heb je al besloten om geen gebruik meer te maken van de plastic bekertjes op je werk en misschien heb je zelfs al een roestvrijstalen drinkbeker gekocht in plaats van het eeuwige ‘Spa Blauw flesje’…..? (meteen even reclame maken want ze zijn zo mooi die RVS drinkbekers)
Vul je eigen beker of fles dan niet met water uit de waterkoelers op je werk. Deze grote plastic flessen bevatten BPA en dit lekt in het water. Ook in koud water…..
In 2009 is er een onderzoek uitgevoerd onder studenten, dit onderzoek spreekt voor zich: 70% stijging van het BPA niveau in het bloed na één week drinken uit flessen van polycarbonaat (waar ook de waterkoelers van gemaakt zijn).
BPA-vrije babyflessen
Omdat BPA vooral schadelijk is voor zwangeren, ongeboren baby’s en kleine kinderen is het absoluut nuttig om BPA-vrije plastic of glazen flessen te kopen. Deze zijn inmiddels online en offline goed verkrijgbaar.
De Avent flessen van Philips zijn overigens nog niet overal BPA vrij en de spenen van Avent bevatten het meeste BPA van alle geteste spenen in 2009.
Geen frisdrank en bier uit blik meer!
In Canada is een onderzoek gedaan naar de hoeveelheid BPA in blikjes limonade. Van de 72 geteste blikjes bevatten er 69 BPA. Het is maar een hele kleine hoeveelheid, maar aangezien er nu juist onrust ontstaan is over BPA in hele kleine hoeveelheden, is dit wel een aanrader.
BPA lost makkelijk op in alcohol dus switchen naar bier in flesjes of overstappen naar wijn is hier de tip.
Bonnetjes
De bonnetjes (thermisch papier) die we allemaal bijna dagelijks aanpakken in winkels en restaurants bevatten BPA en veel ook. Als we het over plastic flessen hebben, dan praten we over nanogrammen en hier praten we over 60 tot 100 milligram per bonnetje. BPA in bonnetjes zit niet in plastic opgesloten, het zit gewoon los op de bonnetjes en is daarmee een zeer directe bron. Handen wassen na het aanpakken van een bonnetje kan dus geen kwaad en ik neem voortaan alleen nog de bonnetjes aan die ik wil bewaren.
BPA zit ook in kranteninkt en als je nog verder doordenkt dan zit het ook in bijvoorbeeld pizzadozen die gemaakt worden van gerecycled karton (onder andere gemaakt van kranten).
Moedeloos?
In eerste instantie werd ik er een beetje moedeloos van, BPA lijkt onvermijdelijk. Maar als uit onderzoek blijkt dat een man van 85 kilo door het eten van één portie bonen uit blik meer dan 80 x de hoeveelheid BPA binnenkrijgt (die de experts van Consumer Reports als limiet aangeven), dan betekent dit dat het in de gaten houden van bovenstaande punten zeker nut heeft.
We kunnen BPA niet 100% vermijden, maar er zijn zeker dingen die eenvoudig te doen zijn.
Hou jij rekening met BPA in voeding?
Bron: Consumentenbond.nl
Greenjump.nl
Maak jouw eigen website met JouwWeb